سفر امیرعبداللهیان به ریاض، فرصتی تاریخی برای امنیت دستهجمعی
تاریخ انتشار: ۲۵ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۷۹۱۳۹
به گزارش قدس انلاین به نقل از فارس، دوشنبه گذشته «ناصر کنعانی»، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران سفر «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه به عربستان سعودی را تایید کرد، سفری که خبرش بهصورت غیررسمی از اوایل هفته مطرح شده بود و انتظار میرود که بهزودی انجام شود.
این سفر ادامه روندی است که با بیانیه پکن آغاز و با سفر وزیر امور خارجه سعودی به تهران و بازگشایی سفارتها در تهران و ریاض پیش رفت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بیانیه پکن در تاریخ روابط منطقهای در خلیج فارس، یک نمونه کمنظیر بود که بدون دخالت و حتی اطلاع طرفهای غربی حاصل شد؛ نمونهای که میتواند به ایجاد یک مدل مستقل منطقهای با همکاری قدرتهای بینالمللی غیرمداخلهگر بینجامد. کشورهایی نظیر چین، دو تفاوت اساسی با طرفهای غربی دارند: اولا بهعکس غربیها، از امنیت منطقه خلیج فارس سود میبرند و ثانیا عزم مداخله در امور داخلی کشورهای منطقه را تحت بهانههای جعلی ندارند.
* ریاض و فرصتی که باید مغتنم شمارد
تهران در راستای بهبود روابط دوجانبه با ریاض، دستور کار مشخص و عزم جدی دارد و این موضوعی نیست که مقامات سعودی از آن بیاطلاع باشند. دستور کار تهران در حوزه روابط دو جانبه در تمام حوزههای سیاسی، اقتصادی، منطقهای و بینالمللی روشن است و بدیهی است که مقامات سعودی باید این فرصت تاریخی را مغتنم بشمارند، فرصتی که مشخص نیست آیا در فضایی دیگر بار دیگر رخ خواهد نمود یا نه.
ایران بر تنشزدایی در منطقه مصر است و امیدوار است بهدنبال گسترش روابط همهجانبه و جدی با عربستان سعودی این مهم حاصل شود؛ دستور کار جدی امیرعبداللهیان در سفر به ریاض نیز گواهی بر جدیت ایران در قبال جدیت ریاض در راستای بهبود روابط دوجانبه و تامین امنیت منطقهای است.
تهران همواره تاکید داشته که با حضور بیگانگان در منطقه مخالف است؛ با دستیابی به ساختار امنیت منطقهای با مشارکت کشورهای منطقه، بهانه حضور نیروهای بیگانه بالاخص آمریکاییها در منطقه از میان خواهد رفت. روشن است در چنین شرایطی کشورهای منطقه نیازی به حضور نیروهای بیگانه در منطقه احساس نخواهند کرد. از سوی دیگر، گسترش روابط اقتصادی با تمام کشورهای همسایه ازجمله عربستان سعودی نیز موضوعی است که ایران به آن توجه دارد.
بدیهی است که بهبود روابط دو جانبه بین بزرگترین و اثرگذارترین کشورهای منطقه، صرفا منافع دوجانبه نخواهد داشت. خواهناخواه در طول تاریخ معاصر، نوع روابط ایران و عربستان سعودی از نوع رقابت – همکاری بوده است. گهگاه وزنه رقابت سنگینتر بوده و گاهی نیز وزنه همکاری توانسته تعادلآفرینی کند و یا حتی سبقت بگیرد. چربیدن وزنه همکاری بر وزنه رقابت، بیشک میتواند ساختار امنیت منطقهای را از برخی پیچیدگیهایی که در سالهای اخیر با آنها مواجه بوده، تا حدی نجات دهد.
* پیچیدگیهای امنیتی و امنیت دستهجمعی
پیچیدگیهای امنیتی منطقه خلیج فارس همواره با یک عامل مشخص در ارتباط مستقیم بودهاند: دخالت کشورهای غربی در منطقه. هدف واشنگتن و متحدانش همواره آن بوده که کشورهای عربی منطقه همواره از منظر امنیتی وابسته به غرب باقی بمانند، نهتنها مشتری سلاح آنها باشند، بلکه پایگاهی برای استقرار نیروهای غربی و بالاخص آمریکایی هم باشند.
سعودیها و کشورهای تابع آنها در منطقه عموما پول نفت را خرج کردهاند تا امنیت بخرند اما بیانیه پکن دستکم نشانهای از این بود که ریاض تا حدی به این موضوع پی برده که خرید امنیت از طرفهای غربی چندان هم میسر نیست. شکست سیاستهای عربستان سعودی در یمن و آسیبهای جدی که به تاسیسات سعودیها توسط ارتش نهچندان مجهز یمن وارد شد از یکسو و هزینههای کمرشکن ادامه این تجاوزگری از سوی دیگر، احتمالا توانسته بود شعلههایی از عقلانیت را در ریاض مشتعل کند.
این روند شاید به گونهای از درک در ریاض و دیگر پایتختهای عربی منجر شده باشد که آمریکا با وجود بحرانهای داخلی که برخی تحلیلگران آنها را سرآغاز روند افول قدرت این کشور میدانند و درگیر بودن در بحرانهای متعدد بینالمللی ازجمله بحران اوکراین و خوی مداخلهجویی در امور داخلی دیگر کشورها، دیگر نمیتواند اهرم قابل اتکایی برای کسب امنیت باشد؛ از سوی دیگر جمهوری اسلامی ایران علیرغم تمام مشکلات و بحرانها، مستحکم و پابرجاست و برای آنها یک واقعیت منطقهای است که باید همکاری با آن را بپذیرند و چهبسا از گذار این همکاری بهدنبال منافع خویش از جمله کسب امنیت باشند.
یک راهکار که در حاشیه بهبود روابط بین تهران و ریاض قابل تصور است، حرکت کشورهای منطقه بهسوی نوعی ساختار امنیتی دستهجمعی است که نهتنها نگرانیهای امنیتی این کشورها را خواهد کاست، بلکه میتواند دغدغههای طرفهای بینالمللی خواهان ثبات و امنیت در خلیج فارس را نیز مرتفع کند و بستر سوءاستفاده اخلالگران امنیت را برچیند.
* مخالفان همیشگی
حسب اطلاعات موجود، تنشزدایی بین ایران و عربستان سعودی از همان ساعات اولیه اعلام، علیرغم استقبال ظاهری با مخالفت کشورهای غربی از جمله آمریکا و تروئیکای اروپا مواجه بوده است. شاید این گفته بیراه نباشد که در سفرهای اخیر مقامات آمریکایی به عربستان سعودی و سایر کشورهای منطقه، واشنگتن تمام مساعی خویش را برای اخلال در شکلگیری نوعی همکاری دوجانبه بین تهران و ریاض و همکاری کلان منطقهای بهکار گرفته است.
اخبار اخیر مبنی بر اعزام سه هزار نیرو به منطقه خلیج فارس با تجهیزات نظامی، بیش از آنکه تاثیر واقعی و میدانی داشته باشد، تلاشی است برای آنکه کشورهای منطقه به تغییر رویکرد وابستگی امنیتی احساس نیاز نکنند، رو به تنشزدایی نیاورند و پای رقبای بینالمللی آمریکا را به منطقه باز نکنند.
هر کارشناس نظامی بهرهمند از عقل سلیم لاجرم اذعان خواهد کرد که این تعداد نیرو و کل تجهیزات جدید مورد ادعای آمریکاییها، تاثیر خاصی بر معادلات نظامی در منطقه نخواهد داشت. شاید تحلیلگران عرب منطقه هم پی برده باشند که این یک ژست نابهنگام است، ژست است چون تاثیری ندارد و نابهنگام است از آن رو که در هنگامه کاهش تنشها صورت پذیرفته است.
کشورهای منطقه اگر همچون جمهوری اسلامی ایران عزم جدی داشته باشند، میتوانند به یک ساختار امنیتی قابل اعتماد با همکاری یکدیگر دست یابند، بدون آنکه اخلالگران امنیت را در آن مشارکت دهند.
پایان پیام/
منبع: خبرگزاری فارسمنبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: ایالات متحده آمریکا چین عربستان سعودی ایران کشورهای منطقه عربستان سعودی ساختار امنیت بهبود روابط امنیت منطقه بین المللی خلیج فارس منطقه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۷۹۱۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
امنیت خلیج فارس با مشارکت کشورهای ساحلی تامین میشود
به گزارش جام جم آنلاین، در پیام حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه به همایش روز ملی خلیج فارس که روز دوشنبه - ۱۰ اردیبهشت ماه - در فرهنگسرای اندیشه قرائت شد، آمده است: مایلم مراتب خرسندی خود برای برگزاری مراسم گرامیداشت روز ملی خلیج فارس را ابراز نمایم. بزرگداشت این روز مهم در واقع تکریم هویت ملی ایرانیان به شمار میآید لذا این روز بزرگ را به همه ایرانیان تبریک میگویم.
وی ادامه داد: خلیج فارس نامی جاودانه و میراثی جهانی است. در تاریخ ایران دهم اردیبهشت روزی است که یادآور از خودگذشتیهای مردمانی دلاور که با مجاهدت خود پایان اشغال و استعمار پرتغالی بر سواحل جنوبی را پس از سالها رقم زدند.
وزیر امور خارجه در این پیام اظهار داشت: خلیج فارس پهنه بینظیر مواصلاتی میان اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی است و از نظر راهبردی، بخشی از یک نظام ارتباطی مهم جهانی است که اقیانوس اطلس، دریای مدیترانه، دریای سرخ و اقیانوس هند را در بر دارد.
امیرعبداللهیان یادآورشد: اهمیت خلیج فارس در ابعاد تاریخی، تمدنی، جغرافیایی، فرهنگی و جهات گوناگون اقتصادی، سیاسی، حمل و نقل انرژی و ژئوپولیتیک از توضیح و تکرار بینیاز است. به همین دلیل است که اهمیت این پهنه آبی در سراسر جهان بسیار قابل توجه است.
وی بیان داشت: در نگاه و باور جمهوری اسلامی ایران، امنیت مقوله پیچیده، متکثر، چند بعدی و تفکیک ناپذیر است که صرفاً با همکاری دسته جمعی و از طریق تقویت پیوندها و ایجاد سازوکارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی محقق میشود.
وزیر امور خارجه در این پیام افزود: در همین راستا معتقدیم امنیت خلیج فارس فقط با مشارکت تمامی کشورهای ساحلی تامین خواهد شد و در این مسیر، استثناء و تجاهل نسبت به هیچ کدام از کشورها پذیرفته نیست و جمهوری اسلامی ایران در زمینه ارائه پیشنهاد و ابتکار در این حوزهها، همواره پیش قدم بوده است.
امیرعبداللهیان در ادامه این پیام عنوان کرد: جمهوری اسلامی ایران با توجه به ارزشها و پیوندهای مشترک با مردم منطقه همواره در تمام زمینهها از پدیدههای زیست محیطی و گردشگری گرفته تا امنیت نظامی و روابط اقتصادی آماده همکاری و در اختیار قرار دادن ظرفیتها و مزیتهای خود در مسیر توسعه پایدار خلیج فارس بوده است.
وی اظهار داشت: مایلم مجدداً تاکید کنم کشورمان با برخورداری از ظرفیتهای گسترده خدادادی و کسب پیشرفتهای گسترده در عرصههای مختلف، آمادگی دارد تا این دستاوردها را در خدمت به صلح، ثبات، توسعه و پیشرفت منطقه و ارزشهای مشترک دیرپای آن قرار دهد.
وزیر امور خارجه در این پیام تصریح کرد: هرچند نام خلیج فارس با ایران و ایرانی عجین شده اما در عین حال خلیج فارس محلی برای همسایگان ابدی و خانهای برای همه ملتهای پیرامون آن است از همین رو، دولت سیزدهم در راستای سیاست خارجی متوازن دیپلماسی پویا و تعامل هوشمند و نصب العین قرار دادن سه اصل عزت، حکمت و مصلحت باز تعریف و باز تنظیم روابط با همسایگان را مد نظر قرار داد و نه در شعار بلکه در عمل نشان داد که مجدانه به دنبال تبدیل خلیج فارس به گرانیگاه سیاست همسایگی و صلح و ثبات در منطقه از راه تعامل و گفت و گو بین دو ساحل این گستره آبی است.
امیرعبداللهیان تاکید کرد: یک ویژگی مهمی که وجه شناسه امروز برای خلیج فارس به شمار میرود روحیه مبارزاتی صاحبنشینان سلحشور آن است که اشغال و حضور بیگانگان را بر نمیتابند.
وی اضافه کرد: بخش اعظم نابسامانیهای موجود در خلیج فارس به واسطه دخالت و حضور قدرتهای خارجی در منطقه بوده که درک سطحی، برداشتی نادرست و منفعت محور از تحولات آن دارند. دخالت و نقش آفرینی کشورهای فرامطقهای نه تنها موجب ثبات و امنیت مردمان این دیار نشد بلکه مسیر همکاریهای مسالمت آمیز را به مواجهه و واگرایی سوق داد.
وزیر امور خارجه بیان داشت: در حالی که آمریکا و غرب به دنبال فروش تسلیحات بیشتر و متنوعتر به کشورهای منطقه هستند، جمهوری اسلامی ایران با اتکا به نفس، عقلانیت سیاسی، رفتار مسئولانه و روابطی مودت آمیز به دنبال اتصال جنوب این پهنه تاریخی به آسیای میانه، قفقاز و دریای سیاه بوده تا منافع همه ملتهای منطقه را مورد توجه قرار دهد.
امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: ایران به عنوان یک کنشگر بزرگ و توانمند با تکیه بر ظرفیتهای عظیم خود و ایمان به توانمندیهای نهفته در خلیج فارس و داشتههای کشورهای این حوزه برای کمک به پیشرفت و تعالی ملل مسلمان منطقه اطمینان کامل دارد.
وی افزود: فراموش نکنیم ما با همه تمایزها و تفاوتهای فرهنگی، زبانی، نژادی، مذهبی و فکری قرنهاست در کنار یکدیگر زیست مشترک داشتهایم و به یقین برای نسلهای آینده نیز باید سرنوشت مشترک توام با همزیستی مسالمت آمیز و همبستگی اجتماعی را به ودیعه بگذاریم.
وزیر امور خارجه در این پیام تصریح کرد: اینک با درک و مطالعه این تجربه، جمهوری اسلامی ایران بر آن است که تا در مشورت و همکاری با همسایگان خود یک الگوی بومی برای ثبات و امنیت منطقه استراتژیک غرب آسیا را پیشنهاد کند در این خصوص وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران آمادگی آن را دارد تا در همفکری و جلب نظرات سازنده مراکز مطالعاتی و اندیشهمندان نام کشورهای منطقه، نگرش مفهومی مورد نظر را غنا بخشد.
امیرعبداللهیان اظهار کرد: امروز در حالی نام جاودان خلیج فارس را گرامی می داریم که تحولات مهمی در اطراف ما به ویژه در شامات که ارتباط تاریخی با خلیج فارس دارد در جریان است. به طور قطع دفاع از فلسطین و فروکاستن از آتش افروزی رژیم صهیونیستی تاثیرات مثبتی در منطقه مهم و حساس خلیج فارس خواهد داشت.
وی یادآورشد: در مقام وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، امید آن دارم خلیج فارس همواره امن، با ثبات و پررونق محیطی برای آرامش مردمان شمال و جنوبش باشد و باور دارم این همایش با حضور و مشارکت فعالانه همه صاحب نظران و اندیشمندان و با ارائه بحثهای مستدل و تبادل نظر همه جانبه به اهداف والای خود که همانا تقویت منافع ملی و هویت فرهنگی و تاریخی ایران و صیانت از آن است دست خواهد یافت.